SGK giriş tarihine bağlı olarak değişen sosyal güvenlik sistemi, 1994, 08 ve 18 yıllarında işe başlayanlar için alternatif erken emeklilik fırsatları oluşturuyor. 3.600, 4.500 ve 5400 prim günü üzerinden şekillenen modellerle, bazı şartları yerine getiren sigortalılar erken yaşta emeklilik imkânı elde edebilecek. Yaş, gün sayısı ve sigortalılık süresi gibi kriterler dikkate alınarak hazırlanan bu yeni sistem, milyonlarca sigortalı için çeşitli emeklilik yollarını gündeme getiriyor.
Giriş tarihine göre emeklilik koşulları yeniden şekilleniyor
Sosyal güvenlik sisteminde yapılan son değişikliklerle, ilk işe giriş tarihine bağlı olarak emeklilik koşulları yeniden düzenleniyor. 1994, 2008 ve 2018 yıllarında işe giren sigortalılar için 3.600, 4.500 ve 5.400 günlük prim üzerinden kısmi emeklilik fırsatı sağlanıyor. Emeklilik yaşı ve hizmet yılı birlikte değerlendirilerek hazırlanan bu modeller, erken yaşta emeklilik planı yapan vatandaşlara seçenekli sistemler sunuyor.
Farklı yıllar farklı sistemler
Türkiye’de emeklilik sistemi, sigorta giriş tarihine göre şekilleniyor. 94, 08 ve 18 gibi kilit yıllarda sigortalı olanlar için farklı prim günleriyle erken emeklilik yolları sunuluyor. Sosyal güvenlik düzeninde yer alan bu formüller, primi eksik olan ya da hizmet yılı az olan çalışanlara yeni fırsatlar tanıyor.
1994 öncesi için 3600 gün formülü
09.09.1999 tarihinden önce sigortalı olan vatandaşlar, 15 yıl çalışma ve 3.600 gün prim şartlarını tamamladığında kısmi emeklilik imkânı elde edebiliyor. Bayanlarda yaş sınırı 50, erkek sigortalılarda ise elli beş olarak belirleniyor. Aralıklı çalışmış olanlar için bu model cazip bir seçenek sunuyor.
2008 girişlilere 4500 günle emeklilik yolu
1999 sonrası sigorta başlangıcı olan çalışanlar için erken emeklilik şartları daha ağır. Bu kişiler, 4.500 gün prim ve 25 yıl çalışma ile emekliliğe hak kazanabiliyor. Kadınlarda yaş sınırı 58, erkeklerde 60 emekliliğe ulaşabiliyor. Bu sistem, düzenli prim ödeyen ancak uzun sigortalılık süresine ulaşmakta güçlük yaşayan vatandaşlara kolaylık tanıyor.
2018 sonrası girişlerde 5400 gün şartı
2008’den sonra SGK kaydı açılanlar için en ağır kısmi emeklilik koşulları uygulanıyor. Bu çalışan kişiler için 5400 prim günü ve 25 yıl sigortalılık süresi gerekli. Kadınlar 58, erkek sigortalılar 60 yaşında emekli olma hakkı kazanabiliyor.
Engelli ve malulen emeklilik seçenekleri
Engelli çalışanlara özel emeklilik
En az %40 sağlık raporu sahip olan çalışanlar, engelli indirimi hakkı ile yaşa takılmadan emekli olabiliyor. Prim gün sayısı ve çalışma yılı, engellilik oranına göre değişiyor:
– %40 ila %49 arası için on sekiz yıl ve 4100 gün,
– %50 ila %59 arası için on altı yıl ve 3.700 gün,
– %60 üstü için 15 yıl ve 3960 gün gerekiyor.
Malulen emeklilik koşulları
İş gücünün büyük kısmını kaybeden bireyler, sağlık kurulu raporu ile 1.800 gün prim üzerinden emekliliğe başvurabiliyor. Bu hak, sadece çalışamayacak durumda olan kişiler için uygulanabilir. Emeklilikten sonra çalışma durumunda emekli aylığı iptal ediliyor.
Prim avantajı ile erken emeklilik
Bakım yükü taşıyan anneler için özel bir avantajlı sistem uygulanıyor. Bu kadınların prim günlerine her yıl için %25 ekleme yapılıyor. Aynı zamanda bu eklenen günler, emeklilik yaş hesabından düşülüyor. Böylece kadınlar daha erken emekli olma hakkı elde ediyor.
Emeklilik stratejisi nasıl olmalı
-
Emeklilik planınızı, ilk SGK girişinize göre hesaplayın.
-
Eksik günlerinizi, borçlanma seçenekleriyle doldurun.
-
Engel durumunuz varsa, vergi indirimi gibi özel hakları inceleyin.
-
Çocuğunuz engelliyse, ek prim avantajlarından yararlanarak emeklilik sürenizi öne çekebilirsiniz.